انواع اجر و کاربرد آجر چیست؟ عکس هر کدام از آن

آجر به عنوان یکی از مصالح ساختمانی با ریشه‌های عمیق در تاریخ انسانیت، نقش بسیار مهمی در ساخت و سازهای مختلف داشته است.

از زمان‌های باستان تا به امروز، آجر به عنوان یک عنصر اساسی در ساختمان‌های تاریخی و مدرن به کار رفته است. تنوع انواع آجر، از نظر مواد تشکیل‌دهنده، شکل، و کاربردها، تاریخچه طولانی و جذابی را در ساخت و سازها از گذشته تا الان در پی داشته است.

استفاده از آجر به دوران باستان در حدود بیش از 7000 سال پیش بازمی‌گردد و یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که انسان‌های اولیه از آجرهای خاکی ساده برای ساختمان‌ها و دیوارها استفاده می‌کردند. این ماده ساختمانی با پیشرفت فناوری و دانش، از طریق افزودن مواد مختلف به خاک و تغییر نوع خاک و پخت در دمای مناسب، تکامل یافته و انواع مختلفی از آجرها با ویژگی‌های متنوع تولید شده است.

آجر چیست

آجر، یک واحد از مصالح ساختمانی است که به طور گسترده در ساخت و سازهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این متریال ساختمانی از مواد مختلفی تشکیل شده است که با فشردن و پختن آنها در دمای معین، به شکل (ابعاد) قالب‌های مختلفی مانند مکعب یا مستطیل در می‌آید.

مواد اصلی برای ساخت انواع آجر معمولاً شامل خاک، خاکستر، آب، و مواد معدنی است. فرآیند تهیه آجر شامل مراحل مختلفی از قبیل مخلوط کردن مواد، شکل دادن به آنها، خشک کردن و سپس پخت در دمای خاص می‌باشد.

انواع آجر به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مناسب خود، از جمله مقاومت در برابر فشار و حرارت، عایق بودن نسبی در برابر صدا و حرارت، و همچنین زیبایی و ظاهر جذابی که دارند، برای ساخت و سازهای مختلف بکار می‌روند.

با توجه به وسعت کاربردهای انواع آجر در صنعت ساختمانی و نقش بسیار مهم آنها در ساخت و سازهای مختلف و سریع بودن نصب آجر، این مصالح ساختمانی به عنوان یکی از عناصر اصلی و بنیادی در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به طور خلاصه، آجر یکی از مهمترین مصالح ساختمانی است که با توجه به ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و زیبایی که دارد، در انواع مختلفی از ساختمان‌ها و سازه‌های معماری به کار می‌رود.

با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، آجرهای سنتی و باستانی که از خاک رس تشکیل شده بوند، تحت تأثیر افزودن موادی همچون آلومینا، سیلیس، منیزیم، کائولن، ماسه، آهن و مواد دیگر، به انواع جدیدی از آجرها تبدیل شده‌اند. این اقدامات باعث بهبود ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آجرها شده، تنوع آن ها را افزایش دادند و آنها را برای مصارف خاصی مناسب کرده است.
در نتیجه، پیشرفت‌های تکنولوژی و دانش مواد، آجرهای سنتی را به انواع مدرن و با ویژگی‌های خاص تبدیل کرده است که امروزه ما شاهده انواع آجر نسوز، نما، لفتون، قزاقی، دکوراتیو، فشاری، رسی و سفال هستیم، که در ادامه هر یک از آن ها را معرفی می‌کنیم.

انواع آجر

انواع آجرها بر اساس نوع، شکل و کاربرد آن به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند که در ادامه در این بخش به معرفی هر کدام می پردازیم.

انواع آجر بر اساس نوع آن

• آجر قزاقی
• آجر نسوز
• آجر رسی
• آجر فشاری
• آجر دکوراتیو
• آجر لفتون
• آجر سفالی
• آجر لعاب دار
• آجر سیمانی (بتنی)

1.آجر قزاقی

آجر قزاقی، یک نوع آجر معمولاً با رنگ قرمز، زرد و پوست پیازی یا گلبهی رنگ و با ظاهری زیبا و مقاوم، مورد استفاده در صنایع ساختمانی است. این نوع آجر اصلیت خود را از منطقه قزاقستان و کشورهای حاشیه دریای خزر به‌خصوص ایران، قزاقستان و روسیه می‌گیرد. آجر قزاقی به دلیل ویژگی‌هایش مانند مقاومت در برابر سرمای زیاد و گرمای بالا، مورد توجه بسیاری از معماران و سازندگان قرار می‌گیرد.

انواع آجر قزاقی شامل: آجر پلاک، آجر نیمه، آجر کف و آجر کامل است که با 3 رنگ قرمز، گلبهی و زرد تولید می شود. این آجر بر اساس ظاهر به سه نوع پلاک، رستیک و رستیک خط دار تقسیم بندی می شود.

2.آجر نسوز

آجر نسوز، نوعی از آجر است که از جنس‌ها و موادی تولید می‌شود که مقاومت بالایی در برابر حرارت، آتش و انواع شرایط سخت محیطی دارند. این نوع آجر اغلب در ساخت کوره هایی که با حرارت زیاد و یا آتش در تماس هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. آجر نسوز از موادی مانند سیلیکات، آلومینا، کربن، کائولن، منیزیم و مواد مقاوم به حرارت دیگر تهیه و تولید می‌شود.

امروزه به دلیل زیبایی، ابعاد، رنگ های مختلف و تنوع انواع آجر نسوز از آن به عنوان آجر نسوز نما استفاده می شود. در ادامه شما را با انواع آجر نسوز آشنا می کنیم.

انواع آجر نسوز شامل:

1. آجر نسوز سیلیکاتی: که از مخلوطی از سیلیکات و مواد دیگری که مقاومت حرارتی دارند، تولید می‌شود. این آجرها برای استفاده در ساخت دیوارها و بخش‌های مختلف از کوره ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. آجر نسوز آلومینایی: که از مخلوطی از آلومینا و مواد دیگری که مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند، تولید می‌شود. این نوع آجر برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر دما و آتش دارند، مناسب استفاده می‌شود.
3. آجر نسوز کربن: که از کربن و مواد مشابه تولید می‌شود و به دلیل مقاومت بسیار بالایش در برابر حرارت، برای استفاده در بخش‌های خاصی از صنایع فضاپیمایی و صنایع پالایشگاهی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. آجر نسوز منیزیمی: که از منیزیم و مواد مشابه تولید می‌شود و برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر دما و آتش در صنایع مختلف دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با توجه به خصوصیات حرارتی و مقاومتی مواد مختلف استفاده شده در ساخت آجر نسوز، این نوع آجرها به عنوان گزینه‌های اصلی و پرکاربرد در ساخت سازه‌هایی با شرایط سخت همچون دمای بسیار بالا کاربرد دارند.
بنابراین از آجر نسوز عمدتا برای ساخت کوره های دما بالا، نمای ساختمان، ساخت شومینه، باربیکیو، اجاق های صنعتی و غیره استفاده می شود.

3.آجر رسی

آجر رسی، یک نوع آجر است که از خاک رس و مواد طبیعی دیگر تهیه می‌شود. این نوع آجر به دلیل استفاده از خاک رس به عنوان مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌اش، دارای رنگی قرمز یا زرد است. آجر رسی برخلاف آجر سفالی که از خاک سفالی تهیه می‌شود، از خاک رسی ساخته می‌شود که دارای خصوصیات متفاوتی است.

استفاده از خاک رس به عنوان ماده اصلی تشکیل‌دهنده آجر رسی، این نوع آجر را به یکی از مصالح مقرون به صرفه و اقتصادی در صنعت ساختمانی تبدیل کرده است. این آجرها به دلیل ویژگی‌های خود، مورد استفاده در نماهایی با انواع شرایط محیطی مختلف قرار می‌گیرند و نقش مهمی در ساخت و سازهای مدرن و سنتی دارند.

4.آجر فشاری

آجر فشاری، یک نوع آجر است که از فشردن خاک و قرار دادن تحت دمای بالا به وجود می‌آید. این نوع آجر از موادی مانند خاک رس، شن، سیمان و آب تشکیل شده و پس از ترکیب این مواد و فشردن آنها تحت فشار بالا و در دماهای مناسب، آجرهای با استحکام بسیار بالا و سطح زبر ولی صاف تولید می‌شوند.
استفاده از آجرهای فشاری در ساختمان‌ها و سازه‌های صنعتی به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر فشار، باعث محبوبیت و گسترش استفاده از این نوع آجرها در صنعت ساخت و ساز شده است.

5.آجر دکوراتیو

آجر دکوراتیو، نوعی از آجر است که برای استفاده در دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان‌ها به‌طور خاص طراحی و تولید می‌شود. این نوع آجرها به دلیل ظاهر زیبا، طرح‌های مختلف، و جلوه‌ای دکوراتیو و منحصر به فرد که دارند، به عنوان عنصری جذاب در طراحی داخلی و خارجی ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.

آجرهای دکوراتیو معمولاً از جنس آجر ساده هستند، اما به دلیل داشتن طرح‌های خاص، سطوح خاص و یا بافت‌های مختلف در سطح آجر، جلوه‌ای زیبا و دکوراتیو به سازه‌ها و نمای ساختمان می‌بخشند. این آجرها می‌توانند در دیوارها، کف‌ها، نمای ساختمان و مکان‌های دیگر به‌عنوان عنصر دکوراتیو استفاده شوند.

6.آجر لفتون

آجر لفتون یا همان آجر 10 سوراخ، نوعی آجر است که به شکل مستطیلی و دارای 10 سوراخ بزرگ در سطح آن تولید می‌شود. این نوع آجر به دلیل داشتن سوراخ‌های بزرگ در سطح خود، به طور خاص برای استفاده در ساخت دیوارها و نمای آن و سازه‌های مختلف در صنعت ساختمان‌ها استفاده می‌شود.

آجر لفتون یکی از انواع آجر ماشینی است که به کمک ماشین‌های خاص و تکنولوژی مدرن تولید می‌شود. این نوع آجرها به دلیل وزن کمتر، اندازه یکنواخت و قابلیت نصب و استفاده آسان، مورد توجه سازندگان ساختمانی قرار می‌گیرند.

این آجر به دلیل سوراخ‌های خود، دارای خصوصیت‌هایی مانند عایق بودن صوتی و حرارتی مناسبی است. این نوع آجر باعث ایجاد گرما و سرمایش معقولی در ساختمان می‌شود و به دلیل ساختار خاص و سوراخ‌هایش، منجر به بهبود عملکرد عایقی ساختمان می‌شود.

7.آجر سفالی

آجر سفالی، یک نوع آجر است که از خاک سفالی و با فرآیند پخت در دمای بالا تولید می‌شود. این آجرها به دلیل استفاده از خاک سفال سازی به عنوان ماده اصلی تشکیل‌دهنده‌اش، دارای رنگ قرمز یا زرد هستند.

از خصوصیات اصلی آجر سفالی می‌توان به ابعاد متنوع، وزن سبک، تولید سریع و قیمت مناسب اشاره کرد.

8.آجر لعاب دار

آجر لعاب دار، یک نوع آجر است که سطح آن با یک لایه لعاب با چسبندگی مخصوص پوشانده شده است. این لعاب بعد از رنگ آمیزی آجرها در کوره مجددا پخته می شوند تا از استقامت لازم بهره ببرند. این لایه لعاب باعث می‌شود که آجر یک جلوه و درخشندگی خاصی به خود بگیرد و ظاهر رنگی براق و زیبا داشته باشد.

9.آجر سیمانی (بتنی)

آجر سیمانی یا آجر بتنی، نوعی آجر است که از مخلوط بتن تولید می‌شود. این نوع آجرها از سیمان، شن، آب و مواد دیگر همچون الیاف، میکروسیلیس و غیره تشکیل شده و از طریق ریخته‌گری در قالب‌های خاص و تحت شرایط دمایی و فشاری مناسب، ساخته می‌شوند.

انواع آجرها بر اساس کاربرد

• آجر نما
• آجر تیغه (دیوار) چینی
• آجر کف
• آجر دکوراتیو (تزئینی)
• آجر مهندسی